Ilirean

Ilirea’n’Along - aflevering 12 en slot

17 december 20225 minuten

Watte? Ilirea’n’Along. Spreek uit als: ielierééjanaalong. Het betekent: ‘De Ilireaanse taal’. En als je nog nooit van Ilirea hebt gehoord, kan dat kloppen; het land en de taal bestaan niet. Deze blogserie gaat over het maken van een verzonnen taal, ook wel ‘constructed language’ of ‘conlang’. Dit is de laatste aflevering van deze serie.

Wat vooraf ging
De voegwoorden. We hadden tijdens het vertalen van Roodkapje ontdekt dat Ilirea’n ‘participia’ heeft, een constructie met (on)voltooide deelwoorden. Het (oud-)Grieks gebruikt deze vorm ook. Dit maakt het Ilireaans ingewikkelder, maar ook authentieker. Het woord sibele is vervangen door tim’gilsh, wat letterlijk ‘tijd-voor’ betekent en beter past in een zin waarin het voegwoord ‘voordat’ wordt gebruikt. We proberen nu op die manier ook andere voegwoorden te maken van woorden die we al hebben, of dus participia te gebruiken.

Tristans profielwerkstuk is klaar en ingeleverd; hij heeft voor zijn presentatie en werkstuk een 8,7 ontvangen. Dikke pluim!
Jullie kunnen meelezen, zie de documenten hiernaast. Zijn profielwerkstuk is in het Engels, want hij heeft hem geschreven voor het vak Engels. Ook hebben we alle grammaticaregels, woordenlijsten en overige documentatie bijgewerkt. Zie hiernaast.

Spreken
Via Facebook kwam een verzoek om gesproken Ilireaans. Tristan en ik hadden wat gesprekjes voorbereid voor de presentatie van zijn profielwerkstuk, maar die hebben we toen niet nodig gehad. We wilden deze gesprekjes opnemen, zodat je het Ilireaans kunt beluisteren, maar daar zijn we nog niet aan toe gekomen. Mocht dat in de toekomst een keer gebeuren, dan plaatsen we de link gewoon in de documenten hiernaast.

Vertalen
Voor de verdere vertaling van Roodkapje geldt hetzelfde. Drukdrukdruk. Roodkapje is trouwens een zeer Duits sprookje en past waarschijnlijk niet helemaal in de belevingswereld van de Ilireanen, die toch meer op water en minder op land en bos zijn gericht. Althans, dat stel ik mij zo voor. De Ilireanen wonen op eilandengroepen of archipels, die bij een bepaalde staat of land horen, vergelijkbaar met Indonesië, en die onderling met bruggen, waterwegen of tunnels verbonden zijn. Misschien hadden we beter De kleine zeemeermin als testvertaling kunnen nemen. Ach, th’neswan’e ria.

Ilirean

Wereldbouw
Intussen gaat Tristan verder met het uitwerken van de Ilireaanse wereld. We weten namelijk nog niets over de flora en fauna, over het dag- en nachtritme (Ilirea heeft twee en een halve maan, zoals je kunt lezen in het profielwerkstuk), over familiebanden, samenlevingsvormen, staatsinrichting en de relaties daartussen en over de details van de technologische ontwikkeling. Een hoop werk.

Ikzelf ben meer geïnteresseerd in de mythologie, literatuur en poëzie. Hoe klinkt poëtisch Ilireaans? Hoe spreek je Ilireaans goed uit? Hoe krijg je de lange samenstellingen uitgesproken zonder te stotteren? Welke intonatie gebruiken ze? Waar in de mond kun je het Ilireaans het beste uitspreken (voorin, midden of achterin de keel)? Hoe klinkt een boze Ilireaan? Welke trauma’s uit de geschiedenis (oorlog, of de “Tijd van het Doemdenken”) hebben de taal beïnvloed en welke woorden zijn ‘beladen’ geworden?

Conclusie
We kunnen van deze 12 maanden schrijven en nadenken over een verzonnen taal wel enkele conclusies trekken:
* Een taal maken vergt tijd, inspanning en veel zoek- en denkwerk. Het neemt je mee naar de fundamenten van de taalwetenschap en we tikten zelfs de taalfilosofie aan. Dat maakt het bouwen van een eigen taal tegelijkertijd héél erg moeilijk en héél erg boeiend.
* Met verschillende mensen (in dit geval twee) werken aan een taal levert eveneens een inkijk in het denkproces van de ander op. Ik was soms verrast met welke oplossingen Tristan kwam en hoe goed die pasten bij het geheel van zijn taal. Zijn methode is dus geen houtje-touwtje-, lik-m’n-vestje- of Franse-slagmethode. Hij neemt het Ilireaans serieus en dus neemt het Ilireaans zijn schepper serieus.
* Hoe meer regels er zijn, hoe meer ‘karakter’ de taal krijgt en zijn eigen willetje naar voren komt. Wij waren vooral in gevecht (en zijn dat in feite nog steeds) met de werkwoorden, hoe we moeten omgaan met hulpwerkwoorden en aspect. Nu de participia erbij komen, wordt het pas echt puzzelen. Een goede uitdaging voor als we ons weer eens vervelen in een vakantie.
* Het resultaat is zeer bevredigend. Als we ons best doen om de meer dan 600 woorden die we nu hebben bedacht, uit ons hoofd te leren en de grammaticaregels toe te passen, dan spreken we gewoon een nieuwe taal! 
* Je kunt de inspanning vergelijken met de haute cuisine: veel werk, veel moeite, smakelijke resultaten. Alleen kun je van een taal veel langer genieten.

Ik hoop van harte dat er mensen zijn die hun eigen Ilireaanse woorden gaan maken en ons die laten weten. We hopen op suggesties, discussies en inspiratie. We hopen jullie dat ook geboden te hebben. Maar nu is het tijd om deze blogserie af te sluiten.

Ghrotkani!

Delen op FaceBook Delen op LinkedIn Delen op Twitter