Fantasy- en sciencefictionmuziek
31 maart 20205 - 10 minutenMeestal schrijf ik met de deur en de gordijnen dicht en stilte om me heen. Dan kan ik me het beste concentreren op mijn tekst en afdalen in mijn fantasie. Maar soms wil je een bepaalde stemming oproepen. Een snelle hulp is muziek. Bestaat dat eigenlijk, fantasy- en sciencefictionmuziek?
Gecomponeerd
Muziek uit films als Lord of the Rings, Harry Potter en Game of Thrones laat ik hierbij even buiten beschouwing, omdat die daar speciaal voor gecomponeerd is. De muziek kan natuurlijk de perfecte sfeer oproepen voor heldhaftige, grappige of droevige scènes, maar ik bedoel eigenlijk meer (pop)muziek die je fantasie aan het werk zet. Voor mij, en ik denk met mij vele anderen, werkt Keltische muziek heel goed om in de fantasysferen te komen. En YouTube staat vol met minimalistische geluidsfragmenten die je zo aan een ruimteschip doen denken. Is er ook muziek die niet speciaal geschreven is voor buitenaardse of fantasysferen?
Dead Can Dance
Natuurlijk is die er. Mijn toegang tot andere rijken is Dead Can Dance, een Australische band, die in wisselende formatie nog altijd cd’s uitbrengt. Hun muziek is niet onder een noemer te vangen, heeft invloeden van middeleeuwse, religieuze en oosterse muziek en roept een vervreemding op die goed resoneert met mijn creativiteit. Bij sommige klanken komen zelfs de tekeningen van Escher tot leven.
Die vervreemdende sfeer schuurt met de clichés die er bestaan over fantasy- en sciencefictionthema’s. Zo bedenk je niet meteen een wereld met magie of een queeste of een episch slagveld. Nee, hier hoor je het geweeklaag van een verzameling rivierstenen bijvoorbeeld. Mijn favoriete album is Aion. Middeleeuws en unheimisch.
Apocalyptica
De Finse band Apocalyptica bestaat uit vier cellisten die hun cello’s kapotraggen in symfonische metal, ook wel 'neo-classic metal' genoemd, want hun muziek wordt sterk beïnvloed door klassieke muziek. Apocalyptica is bekend geworden door Metallica en andere bands en artiesten te coveren, maar maakt ook eigen nummers. Hun muziek is op zijn minst hard, maar ook duister, weemoedig en erotisch. De diep resonerende klank van de cello is daar debet aan, maar ook de bandleden zelf stralen wel iets rauw mannelijks uit. En ja, met Eicca Toppinen zou ik wel eens een beschuitje willen eten...
De eerste associaties die je van hun muziek krijgt, zijn geesten op kerkhoven, ronddolende zielen en depressiviteit na een gebroken hart.
Dat is dan wel weer een beetje cliché, maar dat geeft niet. De metal brengt je ook in de perfecte stemming voor het schrijven van veldslagen, actiescènes en duistere liefdesscènes. Mijn favoriete nummers zijn Nothing Else Matters, Path (hilarische clip!) en I don’t care.
Pink - “can’t talk, in the zone” - Floyd
Iets minder duister, maar nog altijd psychedelisch en vervreemdend is de muziek van Pink Floyd, vooral hun vroegere werk. Dan heb ik het over de muziek van vóór The Wall, met albums als Ummagumma en Saucerfull of Secrets. Via andere nummers kom je in een schrijfflow, waar je niet meer uit wil. Toch maar een keer een T-shirt met de tekst “Can’t talk, in the zone” bemachtigen ergens...
Ik zet die nummers daarom ook op repeat, met name Echoes, Set the Controls for the Heart of the Sun, Autumn Heart Mother en het hele album Wish You Were Here, mijn all time Pink Floyd-favoriet. Met dank aan mijn allereerste vriendje, die mij wegwijs maakte in hun muziek.
Bach
Plotten en ingewikkelde verhaallijnen opbouwen doe ik het beste met de muziek van Bach. Ja, ik bedoel Johan Sebastian Bach. Die muziek schijnt wiskundig in elkaar te zitten - daar heb ik verder geen verstand van - maar de regelmaat en het achtergrondkarakter van de muziek werken prima bij moeilijk denkwerk. De associaties die de Brandenburgse Concerten bij mij oproepen zijn zondagochtenden in ochtendjas aan de ontbijt/bruchtafel met croissants, gekookte eitjes en sterke thee, gezellig keuvelend met ouders en broer en zus. Vanuit die herinnering zak ik makkelijk in een wereldbouwmodus. Waarom? Geen idee, zo werken associaties nu eenmaal.
Simeon ten Holt
Maar mijn absolute schrijfmuziek is Canto Ostinato van Simion ten Holt. Een hypnotiserend, modern-klassiek stuk voor vier vleugels (er zijn ook uitvoeringen met één vleugel, maar die klinken niet). Als je je laat meevoeren door de licht psychedelische ondertonen, wordt hij driedimensionaal, ruimtelijk (ook in de zin van buitenaards) en vult hij je helemaal. Dat is misschien iets te lyrisch verwoord, maar het komt erop neer dat ik de structuur van deze muziek goed kan gebruiken voor een roman. Door de thema’s, motieven en herhalingen krijg ik grip op de personages en hun karakter. Voor mij werkt dit perfect als ik het nodig heb, maar het beste schrijf ik toch in stilte en met de deuren en gordijnen dicht. Net als Stephen King.
Welke muziek (if any) werkt het beste voor jou?
Deze blog verscheen eerder op Fantasize.nl.