De reclame van - Paturain (12)
19 maart 20212 - 3 minutenVroeger, toen reclames nog tussen de programma’s uitgezonden en van elkaar onderscheiden werden door Loekie de Leeuw, tóen waren reclames nog te pruimen en zijn sommige zinnen onsterfelijk geworden in ons collectief geheugen of in mijn familie. Dit is deel 12 van een serie over reclameslogans die spreekwoordelijk zijn geworden.
De zin
‘Goed gedaan, jochie.’
De reclame
Terug naar reclames uit de jaren 70 en 80. Rijk de Gooyer, wereldberoemd in eigen land, trad regelmatig op in reclames. In de reclames van C&A was hij nog redelijk zichzelf, in een reclame van Reaal, die later aan bod komt in deze serie, pakt hij uit met een ‘fout’ typetje en in deze reclame prijst hij ‘Paturein’ (‘Paturáín’) aan op z’n steenkolenfrans.
Het ‘goed gedaan, jochie’ van de Fransman lijkt geïmproviseerd, gezien de reactie van De Gooyer op die uitspraak, maar het lijkt me toch stiekem strak geregisseerd. Het effect is in ieder geval dat je in een vakantiegevoel komt, trek krijgt in stokbrood met het aangeprezen beleg.
Er was nog zo’n kaasje op de markt, dat iets minder makkelijk uitsmeerde, maar ook hetzelfde effect najoeg: ‘Du vin, du pain...’
‘Du Boursin!’
‘Goed gedaan, jochie!’
Het spreekwoordelijke gehalte
Het ‘goed gedaan, jochie’ is een gevleugelde uitdrukking geworden in het Nederlands en je kunt het onder alle omstandigheden gebruiken, zowel voor meisjes als voor jongens. Niemand kan er aanstoot aan nemen en het is losgezongen van de oorspronkelijke reclame. Pas dan is een spreekwoordelijk gehalte geslaagd te noemen.
Bij ons thuis kreeg een van ons regelmatig een schouderklopje met deze woorden erbij, toen nog met duidelijke referentie aan de reclame. Het werd wel altijd door ouderen gezegd tegen jongeren, want omgekeerd zou natuurlijk als ontzettend brutaal ervaren zijn (ik herinner me trouwens een vervolgreclame van Paturain, waarin dat precies het geval was). Ook volwassenen onderling kunnen dit tegen elkaar zeggen. Mijn moeder gaf mijn vader ook vaak een schouderklopje met deze tekst erbij. Meestal als er een reparatieklusje gedaan was dat al heel lang moest gebeuren.
Misschien dat een van ons het ooit als jongere tegen mijn oma heeft gezegd, met het doel om haar haar kunstgebit los te laten lachen, maar eerlijk gezegd verzin ik dit ter plekke en betwijfel ik of we de euvele moed hadden om haar zo te benaderen. Ik weet wel dat zíj erg moest lachen om dat ‘goed gedaan, jochie’, vooral omdat een Fransman het zei, van wie we allemaal weten dat die geen woord over de grens spreekt.
