Merlin
6 januari 202010 - 15 minutenIk ben verliefd op de Netflix-serie 'Merlin'. Het is heel makkelijk om deze serie weg te zetten als goedkoop entertainment voor kinderen, waarin cliché op cliché wordt gestapeld en waarin het decor op zijn minst rommelig is, maar er zit meer, veel meer in deze serie.
Jonge jaren
Merlin gaat over de jonge jaren van de 'grootste tovenaar ooit' Merlijn (gespeeld door Colin Morgan). In vijf seizoenen volgen we de avonturen en ontwikkelingen van het onhandige hulpje van hofarts Gaius (Richard Wilson). Merlijn struikelt door het leven, moet zijn tovergaven geheim houden omdat de wrede koning Uther (Anthony Head) magie heeft verboden, en wordt tot zijn frustratie de persoonlijke bediende van de even jonge als arrogante kroonprins Arthur (Bradley James).
Vluchtig bekeken
Aan de oppervlakte is er weinig om verliefd op te worden. Elke aflevering volgt een strak stramien: de dagelijkse gang van zaken wordt verstoord door de komst van iemand of iets, of er komt een boodschap en Arthur en Merlijn moeten op onderzoek uit. Ondertussen komt Merlijn erachter dat er magie in het spel is, en hij en Gaius lossen het probleem op. Merlijn gebruikt daarbij zijn gaven altijd stiekem. Hij redt de dag en vaak ook Arthur. De grote spanningsboog (die van alle seizoenen samen) kun je ook in dit stramien proppen.
Ook schuwt de serie de clichés van het genre niet: zwaardgekletter vindt altijd tussen nobele ridders en rovers en boeven plaats, de slechteriken zijn ‘Hogepriesteressen van de Oude Religie’, met andere woorden slechte vrouwen met duistere plannen. Ieder kasteel heeft een onontdekt gangenstelsel, de ingrediënten van een toverdrank zijn altijd moeilijk te vinden. De hele mythologie aan dieren kruipt, vliegt, dendert en brult rond. Het is een bonte verzameling veren, schubben, tanden, klauwen en vleugels. O, en er is natuurlijk een vuurspuwende draak (met de stem van John Hurt).
Ondanks al deze ogenschijnlijke minpuntjes verliest de serie nergens zijn balans. Het vaststaand schema wordt met nonchalance, zelfspot en schwung toegepast, dialogen zijn droogkomisch, wat de hand van een meesterschrijver verraadt, en de cast heeft zich met zichtbaar plezier op het script gestort. De eerste vlinders ontstonden daardoor al in mijn buik.
Diepere lagen
De personages krijgen de ruimte om zich te ontworstelen aan hun stereotypering: Merlijns onhandigheid verwordt tot een sluwe strategie, de arrogantie van Arthur zwakt af en daarvoor in de plaats zien we de koning uit de legenden ontstaan. De vriendschap tussen de twee jongens verdiept zich en wordt volwassen. Ook Morgana (Katie McGrath) ontwikkelt zich van naïeve en vriendelijke zus van Arthur naar een meedogenloze, diepgekwelde vrouw.
Vooral bij haar volgt de serie de Arthur-legende iets strakker, maar verder zijn de ingrediënten losjes en vermakelijk verwerkt. De ontmoeting met Mordred (Asa Butterfield als jonge Mordred, Alexander Vlahos als volwassen Mordred) is voor de kenners van de legende een spannend moment, want ook hij begint vol vertrouwen aan zijn moeilijke leven. Even gloort dan toch nog de hoop dat Morgana en Mordred hun wrede lot bespaard zullen blijven, maar helaas.
Lef
Het definitieve einde van de serie is hét grote pluspunt van de serie. Een eindpunt dat gerust gezien kan worden als een catharsis in de ware betekenis. In een klassieke (Griekse) tragedie werd altijd afgestevend op een emotionele uitlaatklep voor de toeschouwer. Daar draaide het in een Grieks drama allemaal om: de fysieke beleving die bij de geestelijke boodschap hoort.
In Merlin komt deze catharis, wanneer Merlijn een zwaargewonde Arthur naar Avalon wil brengen om hem te genezen. In de reis die volgt, vertelt Merlijn Arthur dat hij een tovenaar is. Dit stelt de vriendschap tussen de twee zwaar op de proef, maar uiteindelijk wint de vriendschap het en vlak vóór Avalon, de plek die Arthur van zijn genezing scheidt, sterft hij in Merlijns armen.
Er is lef voor nodig om een serie zo te laten eindigen. Met die schok (tranen!) komt namelijk tegelijkertijd het diepe besef dat het verhaal van Merlijn en Arthur over liefde gaat, over vriendschap, over loyaliteit, over vertrouwen, over goed en kwaad, over onderdrukking en jezelf mogen zijn, over rechtvaardigheid, over dood en onsterfelijkheid en over het leven en, last but not least, over de vreugde van het verhalen vertellen. En daarom ben ik verliefd op deze serie.
